พลกรณียวรรควรรณนาที่ 11

อรรถกถาปฐมพลกรณียสูตร

พึงทราบวินิจฉัยใน พลกรณียวรรค.
บทว่า พลกรณียา ได้แก่ การงานมีการวิ่ง การกระโดด การก้ม
และการหว่านเป็นตัน พึงทำด้วยกําลังขาและกําลังแขน. บทว่า สีเล
ปติฎฺฐาย ได้แก่ ตั้งอยู่ในจตุปาริสุทธิศีล บทว่า อฏฐงฺคิกํ มคฺคํ ได้แก่
อริยมรรคกับวิปัสสนา.
จบอรรถกถาปฐมพลกรณียสูตรที่ 1

2. ทุติยพลกรณียสูตร *

อาศัยศีล เจริญอริยมรรคมีการาจำกัดราคะ

[266] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การงานที่จะพึงทำ
ด้วยกำลังอย่างใดอย่างหนึ่ง อันบุคคลทำอยู่ ทั้งหมดนั้น อันบุคคลอาศัย
แผ่นดิน ดำรงอยู่บนแผ่นดิน จึงทำได้ การงานที่จะพึงทำด้วยกำลังเหล่านี้
อันบุคคลย่อมกระทำได้ด้วยอาการอย่างนี้ แม้ฉัดใด ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่
ในศีลแล้ว จึงเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่ง
อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ฉันนั้นเหมือนกัน.
* สูตรที่ 2 - 4 ไม่มีอรรถกถา

[267] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว
จึงเจริญอริยมรรคอันประกอบองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอัน
ประกอบด้วยองค์ 8 อย่างไรเล่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้
ย่อมเจริญสัมมาทิฏฐิ มีอันกําจัดราคะเป็นที่สุด มีอันกําจัดโทสะเป็นที่สุด
มีอันกําจัดโมหะเป็นที่สุด ฯลฯ ย่อมเจริญสัมมาสมาธิ มีอันกําจัดราคะเป็น
ที่สุด มีอันกําจัดโทสะเป็นที่สุด มีอันกําจัดโมหะเป็นที่สุด ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว จึงเจริญอริยมรรคอันประกอบ
ด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่งอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 อย่างนี้แล.
จบทุติยพลกรณียสูตรที่ 2

3. ตติยพลกรณียสูตร

อาศัยศีล เจริญอริยมรรคอันหยั่งลงสู่อมตะ

[268] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การงานที่จะพึงทำ
ด้วยกำลังอย่างใดอย่างหนึ่ง อันบุคคลทำอยู่ ทั้งหมดนั้น อันบุคคลอาศัย
แผ่นดิน ดำรงอยู่บนแผ่นดิน จึงทำได้ การงานที่จะพึงทำด้วยกำลังเหล่านี้
อันบุคคลย่อมกระทำได้ด้วยอาการอย่างนี้ แม้ฉันใด ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่
ในศีลแล้ว จึงเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากซึ่ง
อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 ฉันนั้นเหมือนกัน.
[269] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุอาศัยศีล ตั้งอยู่ในศีลแล้ว จึง
เจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ 8 กระทำให้มากชี่งอริยมรรคอันประกอบ